TÜRKLER YASAK HATTI PARAMPARÇA ETTİ
MÜTTEFİKLERİN
ULTİMATONUNA MEYDAN OKUNDU
(Fotoğraflar en altta.)
___________________
Mustafa Kemal, İngiliz Komutanı, İtilaf Devletleri Tarafından Belirlenen
Alanın Sınırlarını Tanımadığı Konusunda Uyardı.
İstanbul Tehdit
Altında
___________________
Eski Osmanlı Başkentinin Savunucuları Teslim Olmaya Zorlanabilir.
Londra'da Alarmla İzlenen Durum
Yunan Tarafındaki Gidişatta Yeni Karışıklıklar
___________________
Mustafa Kemal, bugün itilaf devletlerinin ültimatomuna meydan okuyarak
askerlerini tarafsız bölgeye yığdı.
Türk milliyetçilerinin lideri Mustafa Kemal, İngiliz Komutan Charles Harington’a
Çanakkale Boğazı’nın tarafsız bölgesini tanımadığını bildirdi.
İstanbul Türklerin son hareketinin (hamlesinin) tehdidi altında. Kemalistler,
Çanakkale bölgesinde İngilizlerin bulunduğu noktaya çok da uzak olmayan bir
yere yerleşmiş durumdalar. Kuvvetleri İstanbul’un anahtarı İzmit’te
yoğunlaştırıyorlar.
Büyük bir endişe ve alarm ile en son yığınak burada görüntülenir.
Türklerin ilerleme raporları akarken, nüfus her zamankinden çok daha fazla
paniğe kapılıyor.
Kemalistler şehre doğru ilerlerse müttefiklerin İstanbul’u terk etmeye
zorlanabileceğine inanılıyordu.
Buradaki yetkililer Müslüman nüfusun ayaklanmasını önlemek için ellerinden
geleni yapıyorlar.
Her Türk bir askerdir ve bir Kemalist boğazları geçerek ilerlerse, bütün
Türkler burada silahlanacaklar.
BÜYÜK BRİTANYA
ALARMDA
İngiliz kabinesi, Mustafa Kemal'in neredeyse açık meydan okumasıyla karşı
karşıya
Müttefiklerin Türklerin tarafsız bölgeyi boşaltmaları ültimatomuna Mustafa
Kemal’in açıkça meydan okumasıyla karşı karşıya kalan İngiliz Kabinesi bugün
Downing Caddesi 10 numarada buluştu.
Kabine, Mustafa Kemal'in Çanakkale Boğazı'ndaki İngiliz kuvvetlerinin
başkomutanı Sir Charles Harington'a verdiği cevabı değerlendirmek üzere
çağrıldı.
Mustafa Kemal, müttefiklerin 48 saat ültimatomu ile ilgili sorulan soruları
geçiştirdi.
Türklerin tarafsız bir bölgenin varlığından resmi olarak haberdar olmadıklarını
belirten Mustafa Kemal, müttefikler gibi hoşa gitmeyen olaylardan kaçınma
konusuyla alay ettiğini de sözlerine ekledi.
Kemalist bildirinin tartışılmasının ardından kabine saat 16: 00'ya kadar
ertelendi.
Toplantıdan sonra üst düzey yetkililerle yapılan görüşmelere bakılırsa,
Kemalist bildirinin yakından incelenmesi İngilizlere durumun ciddiyetini
gösterdi. Bir yetkili notu "küstah" olarak nitelendirdi.
Mustafa Kemal'in General Harington'ın konferans davetine cevap vereceğinin umut
edildiği dile getirildi.
Kendilerine önerilen Türklerin Trakya'nın Meriç nehrine kadar geri dönmesini
sağlayacak ve Kemalistlerin tarafsız bölgeyi (boğazlar) işgal etmemesini şart
koşan Yakın Doğu barış planlarına itirazlarını dile getiriyorlar. Türklerin
giderek daha cesur oldukları görünüyor.
Yetkililer tarafından ciddi korkular dile getirildi
Yunanistan Kralı Konstantin'in tahttan çekilmesi için baskı kuran, Trakya'yı
yeniden ele geçirmeye ve Türklere karşı savunmaya kararlı olan Yunan generaller
sadece işleri daha karmaşıklaştırmaya hizmet etmektedirler.
Yunanistan'ın şu anki yöneticileri olan üç generalin bu hareketi 2 Ekim'de
Mudanya'da yapılması önerilen barış konferansından önce, Mustafa Kemal'e
Trakya'ya yürümesi için bir bahane olacağı şeklinde değerlendirildi.
ALINAN YENİ POZİSYON
Türk Milliyetçileri, müttefik yüksek komutanlığa Çanakkale Boğazı boyunca
tarafsız bölgeler denen bölgelerdeki bazı noktaların tahkimatına müsamaha
göstermeyeceklerini bildirdi.
Kemalistlerin Temsilcisi Hamid Bey Tuğgeneral Harington'u tahkimat
çalışmalarının devamı halinde Kemalistlerin bunu askeri harekat sebebi sayacağı
noktasında bilgilendirdi.
Türk askerlerinin hareketleri devam ediyor. Dün beşinci kez tarafsız bölgeleri
ihlal ederek Dümrek, Lapseki, Yağcılar ve Sangakeli bölgelerinde pozisyon
aldılar.
Süvari birliği, görünüşe göre Kepez'deki İngiliz ileri karakollarını tecrit
etmek amacıyla Asmalı-Tepe üzerinde ilerliyor ve ikincisi gönderildi.
Bu hareketlere rağmen, dün Kemalistlerden ateşkes konferansı boyunca boğazların
tarafsızlığına saygı göstereceklerine dair bir haber geldi.
General Harington, İzmir’de bulunan Mustafa Kemal Paşa'ya İngiliz ve Kemalist
generallerin Mudanya yada İzmit’te erken buluşmaları için çağrıda bulunan bir
mesaj gönderdi.
Mürettebatı dün isyan eden Yunan zırhlısı Averoff, Asya yakasında tepelere
gizlenmiş Kemalist topçuların bombardıman tehlikesi altında, Çanakkale Boğazı
üzerinden Pire'ye doğru gidiyor.
Buradaki müttefik deniz kuvvetlerinin yetkilileri, Türklerin talepleri üzerime
Türk sularından ayrılan Yunan zırhlısının zarar görmeden kaçabileceğinden
umutlular.
Sultanın kabinesi, İstanbul’un askeri valisi ve sorumlu kanun adamları Kemalist
ayaklanma hadisesinde düzeni ve günlük hayatı korumak için her türlü önlemi
alıyor. Mareşal Plummer dün padişahı ziyaret etti ve yanında bir saat kaldı.
Hilafet konusunun yeni durumun ışığında görüşülmesine inanıyorlar.
ÇATIŞMA BEKLENTİSİ
Bugün İngiliz hükümet çevreleri, Yunanistan'daki devrimci gelişmeleri
gölgede bırakacak kadar kritik kabul edilen, Çanakkale Boğazı'ndaki durumu
ciddi bir şekilde ele aldı. Bu görüşe göre Türk Milliyetçileri arasında daha
önce hiç olmadığı kadar büyük bir çatışma ihtimalinin olduğu ifade edildi.
Kabine, İstanbul’daki müttefik kuvvetlere komuta eden Tuğgeneral Sir Charles
Harington'ın Mustafa Kemal Paşa'nın Boğazlar boyunca tarafsız bölgenin ihlal
edilmesine karşı General Harington’a verdiği yanıtı özetleyen mesajını
değerlendirmek için bu sabah toplandı. Cevap, kaçamak ve muğlak kabul edildi.
BALKANLAR TEHDİT
ALTINDA
Tüm balkanlar Türk Yunan savaşına karışma tehdidi altında.
Ulaşan gayri resmi bilgilere göre, yıpratılan Yunan Kralı Konstantin'in yerini
alan II. George'un ilk resmi eylemlerinden biri Belgrad'a gidip Trakya'nın
Türklere karşı savunmasında Yugoslavya’dan yardım istemek olacak.
Yugoslavya’nın yeni Yunan kralının ricasına kulak vermesi halinde, küçük
ittifakın diğer iki üyesi Romanya ve Çekoslovakya'nın da Türkler aleyhine
ittifaka girme olasılığı tartışıldı.
Bu bilgiye göre Belgrad’a gitmek belki de savaşa girmek anlamına gelecektir. Bu
da Sovyet Rusya’nın Türkiye tarafında olması anlamına gelecektir.
YAKIN DOĞU SAVAŞ
BÖLGESİNDEKİ İHTİLAFLI BÖLGE
Dünya Savaşı'nda İngilizleri Gelibolu'da mağlup eden Mustafa Kemal Paşa
önderliğindeki Türk Milliyetçi birlikleri, Anadolu'daki Angora'daki (1)
üslerinden ilerleyerek Smyrna'nın (2) ateş eden önemli liman ve ticaret
merkezini ele geçirdiler. kökenleri belirsiz bir şekilde ele geçirildiği gibi
yok edildi. Türkler, Yunanlıları Küçük Asya'nın tüm kıyılarından sürdüler.
Kemal, Smyrna ve Bursa'daki mevkilerinden, artık müttefiklerin kontrolü altında
olan Konstantinopolis'i (3) tehdit edebilir. Marmara Denizi'ndeki ve Smyrna
öncesi İttifak savaş gemileri Türk liderini kontrol altında tutmaya
hazırlanıyor.
Britanya, Konstantinopolis ile ilgili tarafsız bölgeyi işgal etmeye acele ediyor,
Kemal'in barış şartlarının bir taslağında noktalı çizgi ile gösterilen
Konstantinopolis ve Konstantinopolis'in batısında görülen Edirne ve
Konstantinopolis'i talep etti. Bu, Bulgaristan'ın Türkiye'yi destekleyebileceği
şüphesiyle birlikte Jugoslavya'nın sınırlarında toplu asker olmasına neden
olmuştur (5). Bu arada Sovyet Rusya'nın, Kemal'in yardımına koşmak için
Kafkasya'da (6) asker topladığı söyleniyor. Kemal'in askerlerinin büyük bir
kısmı Küçük Asya anakarasında dörde bölünmüştür (4).